«Ακροβάτες στο πεντάγραμμο» “Μαθητικό Ραδιόφωνο” πολιτιστικό πρόγραμμα σχ. δραστηριοτήτων που υλοποιήθηκε από τους μαθητές της Β΄τάξης

Θέμα: «Ακροβάτες στο πεντάγραμμο» Μαθητικό Ραδιόφωνο”

Υλοποίηση από τους μαθητές της Β΄τάξης

Υπεύθυνοι εκπαιδευτικοί: Ιωάννα Γρηγορίου, Μανώλης Χατζάκης, Ελένη Νικολοπούλου

Από το 1906, όπου και μεταδόθηκε για πρώτη φορά μέσω ραδιοκυμάτων φωνή και μουσική, το ραδιόφωνο έχει συμβάλει καθοριστικά στη διαμόρφωση της κοινωνίας, της οικονομίας και του ανθρώπινου πολιτισμού. Η ανάγκη των ανθρώπων για επικοινωνία ήταν αυτή που ουσιαστικά «γέννησε» το ραδιόφωνο, ένα μέσο επικοινωνίας που εμφανίστηκε πολύ πιο πριν από την τηλεόραση και το διαδίκτυο. Η εξέλιξη του ραδιοφώνου αποτελεί αναμφίβολα μια πολύ ενδιαφέρουσα ιστορία ?

Μετάδοση ραδιοφωνικού προγράμματος

Ακούγοντας στο ραδιόφωνο μια εκπομπή, δε μπορούμε εύκολα να φανταστούμε την διαδρομή που κάνει μέχρι να φτάσει σε εμάς. Το σήμα φτάνει στα ραδιόφωνα μας μέσω του συστήματος ραδιομετάδοσης.

Ένα σύστημα ραδιομετάδοσης αποτελείται από:

τον πομπό
τον αναμεταδότη, ένα σύστημα λήψης και μετάδοσης σήματος. Ο αναμεταδότης συλλαμβάνει το σήμα που του στέλνει ο πομπός, ή ο προηγούμενος αναμεταδότης, το ενισχύει και το στέλνει στον επόμενο αναμεταδότη μέχρι να φτάσει το σήμα στον δέκτη.
τον δέκτη, η συσκευή που συλλαμβάνει το σήμα που στέλνουν ο πομπός και ο αναμεταδότης και το μετατρέπει στο ηχητικό σήμα που ακούμε από τα ραδιόφωνά μας.
το μικρόφωνο
το μεγάφωνο
τα ακουστικά

Η μετάδοση του ραδιοφωνικού προγράμματος γίνεται μέσω μιας ειδικής κατηγορίας κυμάτων που ονομάζονται ραδιοκύματα. Ηλεκτρομαγνητικά κύματα με μήκη κύματος από 1 cm έως 10 m και συχνότητας από 10 Khz έως 100.000 MHz. Χρησιμοποιούνται στα ραντάρ.

Μια σύντομη αναδρομή

Το πρώτο ραδιοφωνικό πρόγραμμα ?με φωνή και μουσική- μεταδόθηκε από τον πειραματικό ραδιοφωνικό σταθμό του Ρέτζιναλτ Φέσσεντεν στο Μπραντ Ροκ της Μασσαχουσέττης, την παραμονή των Χριστουγέννων του 1906. Από τότε, και μέχρι τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο το ραδιόφωνο είναι ένα μέσο που χρησιμοποιείται σε ερασιτεχνική βάση και δεν είναι καθόλου ανεπτυγμένο ή διαδεδομένο. Κατά τη διάρκεια του πολέμου, οι ερασιτεχνικοί σταθμοί κλήθηκαν να αναστείλουν τη δραστηριότητα τους, αλλά πολλοί εξ αυτών επέστρεψαν στην ενεργό δράση το 1919. Η πολυπλοκότητα του ραδιοεξοπλισμού και ο αριθμός των ερασιτεχνικών σταθμών αυξήθηκε γρήγορα. Ένας από αυτούς τους ερασιτέχνες ήταν ο Αμερικανός μηχανικός Φρανκ Κόνραντ, που χάρη στο τεχνικό υπόβαθρό του το καλοκαίρι του 1916 καταφέρνει να εγκαταστήσει ραδιοφωνικό σταθμό στον τελευταίο όροφο ενός διώροφου γκαράζ δίπλα στο σπίτι του στη Πενσυλβάνια τον οποίο και χρησιμοποιούσε για μεταδόσεις ραδιοτηλεφωνίας. Ο Κόνραντ εξελίσσει τον εξοπλισμό του και από τον Οκτώβριο του 1919 μεταδίδει μουσική από δίσκους γραμμοφώνου. Το πρόγραμμα του αποδεικνύεται ιδιαίτερα δημοφιλές και αποκτά φανατικό κοινό. Τότε ήταν που μεταδόθηκε και η πρώτη ραδιοφωνική διαφήμιση. Στη συνέχεια, η κατασκευάστρια εταιρεία ραδιοφωνικών δεκτών Westinghouse, αποφασίζει να στηρίξει και να εξελίξει τεχνολογικά τον ραδιοφωνικό σταθμό του Κόνραντ και κάπως έτσι, στις 20 Νοεμβρίου του 1920 «γεννήθηκε» ο ραδιοφωνικός σταθμός KDKA, που λειτουργεί μέχρι και σήμερα.

Το 1926 εμφανίζεται στην αγορά ραδιοφωνικός δέκτης αρκετά πιο εύχρηστος, ποιοτικός και φθηνός και το ραδιόφωνο κατακτά πολύ ευρύ κοινό. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα τη σύσταση σχετικής νομοθεσίας για την οργάνωση τόσο των σταθμών όσο και των συχνοτήτων εκπομπής. Η εδραίωση, όμως, του ραδιοφώνου έρχεται μετά το 1930 και σε αυτή την περίοδο δημιουργείται το καλά οργανωμένο δίκτυο σταθμών (κρατικών και ιδιωτικών) τόσο στην Αμερική όσο και στην Ευρώπη. Κατά τη διάρκεια και μέχρι το τέλος του Β? Παγκοσμίου Πολέμου, το ραδιόφωνο γίνεται κυρίως ενημερωτικό μέσο, ενώ στα τέλη της δεκαετίες του 1940 με αρχές του 1950 αποκτά έναν σημαντικό ανταγωνιστή -τόσο σε επίπεδο ψυχαγωγίας όσο και σε επίπεδο ενημέρωσης- την τηλεόραση. Έτσι, η ακροαματικότητα του ραδιοφώνου πέφτει κατακόρυφα και οι ραδιοφωνικοί σταθμοί ψάχνουν λύσεις. Η λύση έρχεται κατά τη δεκαετία του 1950 με την εμφάνιση της δημοφιλέστατης μουσικής Rock ‘n Roll, που εκείνη τη περίοδο γνώρισε μεγάλη άνθιση. Η κρίση ξεπερνιέται και το ραδιόφωνο καθιερώνεται ως αποκλειστικά ψυχαγωγικό – μουσικό μέσο.

Η λυχνία κενού είχε πολλά μειονεκτήματα, κατανάλωνε αρκετή ενέργεια, θερμαινόταν εύκολα και είχε υψηλό κόστος. Η ανάγκη για ένα πιο οικονομικό και ταυτόχρονα καινοτόμο μέσο ενίσχυσης, οδήγησαν του ερευνητές John Bardeen, Walter Brattain και William Shockley, που εργάζονταν στα εργαστήρια Bell, να εφεύρουν το τρανζίστορ. Το πρώτο τρανζίστορ εμφανίστηκε στις 23 Δεκεμβρίου 1947. Μετά την απόκτηση διπλώματος ευρεσιτεχνίας η εταιρεία πραγματοποίησε συνέντευξη Τύπου τον Ιούνιο του 1948, κατά την οποία παρουσιάστηκε ένα πρωτότυπο ραδιόφωνο τρανζίστορ. Από τότε, και μέχρι στις αρχές της δεκαετίας του 1950, εμφανίστηκαν πολλά πρωτότυπα ραδιόφωνα τρανζίστορ, ωστόσο ποτέ δεν τέθηκαν σε μαζική παραγωγή.

Το ράδιο τρανζίστορ Regency TR-1 αποτελούσε το πρώτο μοντέλο παραγωγής των εταιρειών Texas Instruments και Regency Electronics, το οποίο και κυκλοφόρησε το Νοέμβριο του 1954. Η χρήση των τρανζίστορ αντί για λυχνίες κενού, είχε σαν αποτέλεσμα μια μικρότερη και ελαφρύτερη συσκευή που μπορούσε να χωρέσει ακόμα και στη τσέπη. Επίσης, την ίδια περίοδο, εμφανίστηκε και η γνωστή πλέον 9v μπαταρία που χρησιμοποιήθηκε για την τροφοδοσία των τρανζίστορ. Τα περισσότερα ραδιόφωνα διέθεταν υποδοχές ακουστικών και την κυκλοφορία τους συνόδευαν ακουστικά με μέτρια ποιότητα αναπαραγωγής ήχου. Ένα χρόνο μετά την κυκλοφορία του, το TR-1 πούλησε 100.000 τεμάχια. Η εμφάνιση και το μέγεθος της συσκευής εντυπωσίασε τους καταναλωτές, ωστόσο οι κριτικές για τις επιδόσεις του ήταν συνήθως αρνητικές. Το Φεβρουάριο του 1955 η Raytheon έφερε το 8-TP-1, ένα μεγαλύτερο σε μέγεθος ραδιόφωνο τρανζίστορ με ηχείο 4 ιντσών και τέσσερα επιπλέον τρανζίστορ (το TR-1 χρησιμοποιούσε μόνο τέσσερα). Αυτό είχε ως αποτέλεσμα καλύτερη ποιότητα ήχου σε σχέση με το TR-1 και πιο αποδοτική κατανάλωση μπαταρίας. Μετά την επιτυχία του 8-TP-1, η αγορά κατακλείστηκε με περισσότερα μοντέλα ραδιοφώνων τρανζίστορ. Μάλιστα τον Οκτώβριο του 1955 εμφανίστηκε το πρώτο ραδιόφωνο τρανζίστορ για αυτοκίνητο.

Μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, και με την ολοένα αυξανόμενη δημοτικότητα της μουσικής Rock ‘n Roll, τα ραδιόφωνα τρανζίστορ έγιναν εξαιρετικά δημοφιλή στους νέους ανθρώπους. Η επιρροή των τρανζίστορ κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου φαίνεται και από την εμφάνιση τους σε δημοφιλείς ταινίες, τραγούδια και βιβλία της εποχής. Στα τέλη του 1950 εμφανίστηκαν ραδιόφωνα με περισσότερα περίτεχνα σχέδια και μικρότερα σε μέγεθος. Ο καθένας πλέον είχε ένα ραδιόφωνο στη τσέπη του!

Από το 1980, η δημοτικότητα των φορητών ραδιοφώνων έχει μειωθεί κατακόρυφα μετά την κυκλοφορία των φορητών συσκευών αναπαραγωγής ήχου, οι οποίες επιτρέπουν στους χρήστες να μεταφέρουν και να ακούνε τη μουσική της επιλογής τους, ενώ ενσωματώνουν επίσης δέκτη ραδιοφώνου. Τη δεκαετία του 1980 εμφανίστηκαν τα κασετόφωνα και συσκευές αναπαραγωγής όπως το Sony Walkman, ενώ ακολούθησαν και τα φορητά CD players. Ένας κοινός τύπος είναι πλέον οι φορητές συσκευές αναπαραγωγής ψηφιακού ήχου. Το συγκεκριμένο είδος συσκευής αποτελεί δημοφιλή επιλογή για τους χρήστες που δεν είναι ικανοποιημένοι με τα επίγεια ραδιόφωνα λόγω αρκετών τεχνικών περιορισμών. Ωστόσο, τα ραδιόφωνα τρανζίστορ παραμένουν ως επιλογή για ειδήσεις και αθλητικά προγράμματα, ενώ πολλοί είναι εκείνοι που απλά προτιμούν τη γοητεία του κλασικού!

Το ραδιόφωνο της Νέας Εποχής

Το όραμα του Βρετανού επιστήμονα Τιμ Μπέρνερς Λι για ένα παγκόσμιο σύστημα διασυνδεδεμένων δικτύων υπολογιστών φέρνει το 1989 την μεγάλη άνθιση του διαδικτύου στις ΗΠΑ. Λίγα χρόνια αργότερα και συγκεκριμένα το 1993 εμφανίζεται για πρώτη φορά στην Αμερική το διαδικτυακό ραδιόφωνο (e-Radio). Πρόκειται για ένα μέσο ροής (stream medium) το οποίο προσφέρει στους ακροατές μία συνεχή ροή ήχου πάνω στην οποία δεν έχουν έλεγχο όπως και στα κλασικά μεταδιδόμενα ραδιόφωνα. Πρωτοπόρος του διαδικτυακού ραδιοφώνου ήταν ο Καρλ Μάλαμουντ, ο οποίος ξεκίνησε την πρώτη ιντερνετικο-ραδιοφωνική εκπομπή με τίτλο “Internet Talk Radio”. Σταθμός όμως για το διαδικτυακό ραδιόφωνο ήταν η ίδρυση του NetRadio.com το 1995. Από τότε, εμφανίστηκαν στην Αμερική και άλλοι ραδιοφωνικοί σταθμοί μέχρι που τον Μάρτιο του 1996 λειτούργησε στο Λονδίνο ο πρώτος ευρωπαϊκός ραδιοφωνικός σταθμός (Virgin). Το διαδικτυακό ραδιόφωνο εξελίσσεται ακόμα περισσότερο και καταφέρνει να γίνει η πιο δημοφιλής πλατφόρμα και από το 2000 και μετά, η λήψη του είναι πλέον παγκόσμια, αυξήθηκε η ποιότητα ροής, ενώ το εύρος ζώνης έγινε πιο οικονομικό. Στην Ελλάδα υπάρχουν σήμερα πολλοί σταθμοί που εκπέμπουν αποκλειστικά από το διαδίκτυο.

Προς τα τέλη του 20^ου αιώνα, το ραδιόφωνο ενσωματώθηκε σε ψηφιακές συσκευές αναπαραγωγής (CD players, mp3 κ.λπ.) καθώς και στα κινητά τηλέφωνα. Πλέον, υπάρχει ως επιλογή στις «έξυπνες» συσκευές όπως είναι τα smartphones, τα tablets, ακόμα και στις smart TVs. Κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει για πόσο ακόμα θα συνεχιστεί η τεχνολογική εξέλιξη του ραδιοφώνου, αυτό που σίγουρα γνωρίζουμε, όμως, είναι ότι θα συνεχίσει να συντροφεύει εκατομμύρια ανθρώπους ανά τον κόσμο, στο σπίτι, στη κουζίνα, στο γυμναστήριο, στο αυτοκίνητο, στα ταξίδια, στις χαρές και στις λύπες.

Ελλάδα και ραδιόφωνο

Στην Ελλάδα, ήδη από το 1923 άρχισε μια προσπάθεια εγκατάστασης ραδιοφωνικού πομπού και ύστερα από αρκετά χρόνια πειραματισμών, ο πρώτος ραδιοφωνικός σταθμός εξέπεμψε στη Θεσσαλονίκη την 25η Μαρτίου του 1926 με ιδιωτική πρωτοβουλία από το ραδιοηλεκτρολόγο Χρίστο Τσιγγιρίδη. Ο σταθμός λειτούργησε για 20 χρόνια, μεταδίδοντας τακτικά εκπομπές. Τo 1926, μέσα στον χώρο της ΔΕΘ, o Χρίστος Τσιγγιρίδης στήνει τον πομπό του. Τον λειτουργεί μόνον κατά την διάρκεια της ΔΕΘ τον Σεπτέμβριο. Ο Πρώτος Ραδιοφωνικός Σταθμός της Ελλάδας, των Βαλκανίων και της Νοτιοανατολικής Ευρώπης είναι πλέον γεγονός. Ας σημειωθεί ότι το αντικείμενο ήταν άγνωστο τότε στην Ελλάδα. Οι μεγαφωνικές του εγκαταστάσεις και ειδικά τα μεγάφωνά του είχαν χαρακτηρισθεί ως «κλαπατσίμπαλα» και προκαλούσαν δέος και θαυμασμό. Πόσο μάλλον ο ένας και μοναδικός ραδιοφωνικός δέκτης που στήθηκε απ΄ αυτόν στην πλατεία της Έκθεσης.

Ο Τσιγγιρίδης λειτουργούσε τον πομπό του με προσωπικές θυσίες. Είχε θέσει τον εαυτό του στην υπηρεσία του οράματος. Από τον Σταθμό του Τσιγγιρίδη πέρασαν ουκ ολίγοι καλλιτέχνες. Το γραμμόφωνο μόλις είχε γίνει ηλεκτρικό, οι δίσκοι λιγοστοί κι ακόμη φτωχότερη η Ελληνική δισκογραφία. Ούτε το μαγνητόφωνο είχε έλθει στο προσκήνιο ακόμη. Έτσι, το μουσικό πρόγραμμα αποτελούνταν από ζωντανές εκτελέσεις κομματιών από τραγουδιστές και οργανοπαίχτες, μέσα στο στούντιο καθώς και ειδήσεις, συνεντεύξεις, διαλέξεις από καθηγητές και περιστασιακά σχόλια από τον ίδιο τον Τσιγγιρίδη. Σε αυτό το πρώτο στάδιο χρηματοδοτούσε τις λειτουργίες του σταθμού από τις δικές του οικονομίες και χρειάστηκε να περάσουν πολλά χρόνια για να αρχίσει να έχει κέρδη από τον αυξανόμενο αριθμό των διαφημίσεων. Βασικοί συνεργάτες του Τσιγγιρίδη στη δεκαετία του ?30 υπήρξαν οι Μ. Γροσομανίδης, Νίκος Καρμίρης, Α. Στρατίδης, Τραϊανού, Κοσμάς Τσαντσάνογλου.

Το 1929 η κυβέρνηση του Ελευθέριου Βενιζέλου άρχισε να κάνει κάποιες προσπάθειες για να αναπτυχθεί η ραδιοφωνία. Ξεκίνησε τις διαδικασίες με το να ζητήσει προσφορές για την εγκατάσταση πομπού που θα εξυπηρετούσε ολόκληρη τη χώρα.

Το 1936 η δικτατορία του Ι. Μεταξά αποφάσισε να δημιουργήσει κρατικό ραδιοφωνικό σύστημα. Για το Μεταξά η ίδρυση ελληνικού ραδιοφωνικού δικτύου δεν ήταν μόνο ζήτημα εθνικής υπερηφάνειας, αλλά και μέσο για την «εκπαίδευση» της ελληνικής κοινωνίας. Η έντονη συμπάθειά του για το γερμανικό «Τρίτο Ράιχ» είχε ως αποτέλεσμα σημαντική γερμανική διείσδυση στην ελληνική οικονομία. Στις 25 Μαρτίου 1938 η Ελλάδα ήταν μια από τις τελευταίες ευρωπαϊκές χώρες που απέκτησε εθνικό ραδιοφωνικό σταθμό με τον βασιλιά Γεώργιο Β΄ να τον εγκαινιάζει εκφωνώντας μέσω του σταθμού το διάγγελμα για την εθνική γιορτή. Κανονικό πρόγραμμα, με μουσική από τη συμφωνική ορχήστρα του σταθμού, χορωδία, ειδήσεις, και κλασική μουσική, άρχισε να μεταδίδεται στις 21 Μαΐου 1938. Είναι ο πρώτος εθνικός ραδιοφωνικός σταθμός, που ιδρύθηκε και λειτούργησε στην Αθήνα, ενώ το 1945 ιδρύθηκε το Εθνικό Ίδρυμα Ραδιοφωνίας (Ε.Ι.Ρ.) που ανέλαβε την ευθύνη λειτουργίας του σταθμού. Αμέσως μετά την απελευθέρωση άρχισαν να ιδρύονται κι άλλοι σταθμοί σε διάφορες πόλεις της χώρας που υπάγονταν στη δικαιοδοσία του Ε.Ι.Ρ., καθώς και πολλοί στρατιωτικοί σταθμοί υπό τη δικαιοδοσία των ενόπλων δυνάμεων (ΥΕΝΕΔ).

Από τα τέλη της δεκαετίας του 1970, αρχικά η μπάντα των μεσαίων και στη συνέχεια η ζώνη των FM κατακλύζεται από εκατοντάδες ερασιτέχνες (οι επονομαζόμενοι και «πειρατές»), που εκπέμπουν πολυποίκιλα προγράμματα, αμφισβητώντας ανοιχτά το ραδιοφωνικό μονοπώλιο της κρατικής ραδιοφωνίας. Ραδιοσταθμό κατασκεύασαν, επίσης, οι φοιτητές του ΕΜΠ κατά τη διάρκεια της εξέγερσης του Πολυτεχνείου κατά της Χούντας το 1973. Στο πλαίσιο τη γενικής εκσυγχρονιστικής προσπάθειας και προσαρμογής των δομών στις προδιαγραφές της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, ιδρύθηκε νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου για τη ραδιοφωνία και την τηλεόραση, που λειτουργεί με τη μορφή ανώνυμης εταιρίας με έδρα την Αθήνα. Με υπουργική απόφαση καθορίστηκαν οι προϋποθέσεις και οι όροι ίδρυσης ραδιοσταθμών τοπικής ισχύος, από Δήμους και κοινότητες, ενώ με προεδρικό διάταγμα έχουμε την «απελευθέρωση» της ιδιωτικής ραδιοφωνίας, καθώς τέθηκαν οι όροι ίδρυσης τοπικών ραδιοφωνικών σταθμών και από φυσικά ή νομικά πρόσωπα. Σήμερα η κατανομή των ραδιοφωνικών συχνοτήτων γίνεται από το Εθνικό Ραδιοτηλεοπτικό Συμβούλιο (ΕΣΡ).

Το ραδιόφωνο σε ειδικές συνθήκες και αποστολές

* Κατοχή

Οι δυνάμεις κατοχής υποχρέωσαν επιπλέον όλους τους ιδιοκτήτες ραδιοφώνων μέσα και γύρω από την Αθήνα να δηλώσουν τις συσκευές τους. Οι συσκευές «σφραγίστηκαν» με τέτοιο τρόπο ώστε να μπορούν να πιάνουν μόνο τον εθνικό σταθμό των Αθηνών ?τον οποίο οι γερμανικές δυνάμεις έλεγχαν. Αλλά ραδιοφωνικές συσκευές υπήρχαν σε όλη τη χώρα και επανειλημμένα εκδόθηκαν διαταγές να παραδοθούν τα ραδιόφωνα, επί ποινή ισόβιας φυλάκισης ή και ακόμη και θανάτου. Ο ραδιοσταθμός Τσιγγιρίδη παρενέβαλε σκοπίμως από τις αρχές του Δευτέρου Παγκοσμίου τον προπαγανδιστικό φασιστικό ραδιοφωνικό σταθμό του Μπάρι. Από το ραδιοσταθμό Θεσσαλονίκης ενημερώθηκαν επίσης οι Θεσσαλονικείς την εισβολή των Ιταλών, καθώς το σήμα του ραδιοσταθμού Αθηνών δεν έφτανε στη Θεσσαλονίκη. Κατά τη γερμανική κατοχή ο πομπός κατασχέθηκε και ο Τσιγγιρίδης φυλακίστηκε. Οι Γερμανοί στρατιωτικοί πίστευαν ότι θα μπορούσαν να λειτουργήσουν τον πομπό μόνοι τους. Όμως αυτό στάθηκε αδύνατο, κι έτσι την επόμενη ημέρα τον αποφυλάκισαν για μπορέσουν να κάνουν την προπαγάνδα τους.

Στόχος των Γερμανών ήταν να απομονωθούν οι Έλληνες από τον υπόλοιπο κόσμο, αλλά πολλοί κράτησαν τα ραδιόφωνά τους κρυμμένα ?μερικοί έφθασαν να τα θάψουν στην αυλή τους? και πολλοί συχνά άκουγαν την ελληνική εκπομπή του BBC «Εδώ Λονδίνο». Ο Τσιγγιρίδης άκουγε το BBC στον δικό του δέκτη (τον οποίο οι Γερμανοί είχαν αφήσει ασφράγιστο για να μπορούν να αναμεταδίδουν διάφορους γερμανικούς σταθμούς) και μετέφερε τα νέα στους γύρω, όταν πήγαινε στο καφενείο. Μάλιστα μια φορά κινδύνεψε να τον πιάσουν επ΄ αυτοφώρω, όμως χάρι στην ετοιμότητά του πρόλαβε και γύρισε το καντράν σε γερμανικό σταθμό. Οι Γερμανοί αναγκάστηκαν να καλέσουν τον Τσιγγιρίδη να θέσει σε λειτουργία τον σταθμό. Ο Τσιγγιρίδης σαμποτάριζε συνέχεια τις γερμανικές μεταδόσεις προσποιούμενος βλάβες στα μηχανήματα και συχνά κλείνοντας τον σταθμό επειδή, υποτίθεται, χρειαζόταν επισκευές. Οι Γερμανοί φυλάκισαν τον Τσιγγιρίδη και προσπάθησαν να δουλέψουν στον σταθμό μόνοι τους. Ανίκανοι να το πετύχουν, έφεραν ξανά πίσω τον Τσιγγιρίδη, τοποθέτησαν κι έναν από τους μηχανικούς τους μαζί του για να μάθει να χειρίζεται τον σταθμό, κι επίσης κατέγραφαν κάθε κίνησή του μέσα στο σταθμό. Γνωρίζοντάς το ο Τσιγγιρίδης συνέχεια έκανε άσχετες συνδέσεις, και οι Γερμανοί ποτέ δεν κατάφεραν να κάνουν τον σταθμό να λειτουργήσει. Τελικά, επέτρεψαν στον Τσιγγιρίδη να διοικεί τον σταθμό αν και συνέχισε να τον κλείνει για «απαραίτητες επισκευές».

* Αναζήτηση αγνοουμένων

Πόλεμοι, μεταναστεύσεις, προσφυγιά, πολιτικές διώξεις, εξορία, κρατήσεις αιχμαλώτων σε στρατόπεδα? ήταν μερικές από τις κρισιμότερες στιγμές που βίωσε ο κόσμος και ο Ελληνισμός από το τέλος του Α΄ Παγκοσμίου πολέμου ως το τέλος του Εμφυλίου και τις πρώτες δεκαετίες που τον ακολούθησαν. Ακόμα και στις ταινίες στον κινηματογράφο μας είναι πολύ οικείες πλέον οι σκηνές που παρουσιάζουν ανθρώπους λαϊκούς κάθε ηλικίας να κάθονται σε μια αυλή μαζεμένοι και με το αυτί τους κολλημένο σε ένα κοινό ραδιόφωνο να παρακολουθούν τις ανακοινώσεις μέσω του Ερυθρού Σταυρού. Αγωνιούν για ένα συγγενή, έναν φίλο, έναν γείτονα, έναν απλό γνωστό, και περιμένουν ένα όνομα ή ένα σημείο αναγνωρίσεως ή και μια πληροφορία από τρίτους.

* Εξέγερση του Πολυτεχνείου (1973)

Ο ραδιοφωνικός σταθμός του Πολυτεχνείου ήταν παράνομος ραδιοφωνικός σταθμός ο οποίος λειτούργησε για ελάχιστες ημέρες το 1973, το τελευταίο έτος της δικτατορίας των Συνταγματαρχών με έδρα το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Ο σταθμός ξεκίνησε τη λειτουργία του στις 15 Νοεμβρίου του 1973 ύστερα από την πρωτοβουλία φοιτητών του Πολυτεχνείου για να ξεσηκώσουν τον λαό κατά της χούντας. Ενδεικτικό απόσπασμα είναι: «Εδώ Πολυτεχνείο, Εδώ Πολυτεχνείο, σας μιλά ο ραδιοφωνικός σταθμός των ελεύθερων αγωνιζομένων μαθητών, των ελεύθερων αγωνιζομένων Ελλήνων. Αυτή τη στιγμή πρέπει όλοι να μάθετε τι γίνεται στην Ελλάδα μας. Ελληνικέ Λαέ πρέπει να συμπαρασταθείς. Σήμερα, αυτή τη στιγμή, πώς είναι δυνατό να κοιμηθείς όταν τα τανκς έχουν στηθεί στις πύλες του Πολυτεχνείου και σημαδεύουν τα παιδιά σου; Γι? αυτό αυτή τη στιγμή αγωνιζόμεθα και ακόμα μιλάμε, για να ?ρθεις κοντά μας. Γιατί αν δεν έρθεις αυτή τη στιγμή κοντά μας, αν μας πιάσουν κι αν ακόμα μας σκοτώσουν, δεν φοβόμαστε να πεθάνουμε, γιατί θα πεθάνουμε Λεύτεροι. Έλληνες πρέπει να μάθετε πως τα παιδιά σας γεννήθηκαν λεύτεροι, πως τα παιδιά σας θα ζήσουν λεύτερα. Γιατί πιστεύουν στην προκοπή αυτού του τόπου?» Μέσα από αυτή τη συχνότητα οι εκφωνητές του σταθμού φώναζαν συνθήματα κατά της χούντας όπως: Κάτω η χούντα, Ψωμί παιδεία ελευθερία, Εδώ Πολυτεχνείο κ.ά.

Λίγη ώρα πριν εισβάλει το τανκ στο Πολυτεχνείο, ο εκφωνητής το σταθμού, ο Δημήτρης Παπαχρήστος έψελνε τον Εθνικό Ύμνο και εκείνη την ώρα η λειτουργία του σταθμού διακόπηκε. Ο Σταθμός των ελεύθερων-πολιορκημένων δίνει το τελευταίο μήνυμά του: «Τώρα μπαίνουν μέσα. Βλέπω έναν έφεδρο ανθυπολοχαγό. Ξέρω τι με περιμένει. Εδώ Πολυτεχνείο? Εδώ Πολυτεχνείο? Αγαπητοί ακροατές θα διακόψουμε για λίγο τη μετάδοση. Μείνετε στους δέκτες σας, στο ίδιο μήκος κύματος?»

Η απομαγνητοφώνηση έγινε από μαγνητοταινία που γράφτηκε μέσα στην αίθουσα του Σταθμού και βρέθηκε δίπλα στο μικρόφωνο των εκφωνητών. Δημοσιεύτηκαν στον Ριζοσπάστη της 17 Νοέμβρη 1974, σε αφιέρωμα της εφημερίδας στην πρώτη επέτειο του Πολυτεχνείου.

Η απομαγνητοφώνηση των σωζόμενων αποσπασμάτων έγινε από μαγνητοταινία που γράφτηκε μέσα στην αίθουσα του Σταθμού και βρέθηκε δίπλα στο μικρόφωνο των εκφωνητών. Δημοσιεύτηκαν στον Ριζοσπάστη της 17 Νοέμβρη 1974 σε αφιέρωμα της εφημερίδας στην πρώτη επέτειο του Πολυτεχνείου.

* Θεατρική Παιδεία

Το πνεύμα και η τέχνη με τη Ραδιοφωνία κυκλοφόρησαν σε παγκόσμια κλίμακα.
Η προσφορά στον πολιτισμό και στον άνθρωπο του Εθνικού Ιδρύματος Ραδιοφωνίας, λόγω της πολύμορφης δράσης του ήταν μεγάλη και σημαντική. Με διάφορες δημιουργικές πρωτοβουλίες και πρωτότυπα προγράμματα ενίσχυσε την πνευματική και καλλιτεχνική ζωή.

Μέσα στις δραστηριότητες της Ραδιοφωνίας ήταν και το Θέατρο. Με τις σχετικές εκπομπές του μετέδωσε όλες τις μορφές της θεατρικής τέχνης σε όλη την Ελλάδα. Ξεκίνησε με πολύ σύντομες θεατρικές εκπομπές, που είχαν 60λεπτη διάρκεια και παρουσίαζαν πατριωτικές ραδιοφωνικές σκηνές πρωτότυπες, εμπνευσμένες από τα σημαντικότερα γεγονότα της Νεοελληνικής Ιστορίας. Ψυχαγωγώντας και διαφωτίζοντας τον Έλληνα ακροατή συνέχισε με την παρουσίαση σε ειδική ραδιοφωνική διασκευή των εκλεκτότερων έργων του παγκόσμιου ρεπερτορίου.
Με τον τρόπο αυτό ο Έλληνας ακροατής γνώρισε (ραδιοφωνικά προσαρμοσμένα) έργα του Σαίξπηρ όπως «Οθέλλος», «Ρωμαίος και Ιουλιέττα», «Ριχάρδος ο τρίτος», Αρχαίες Ελληνικές Τραγωδίες όπως «Οι Πέρσες» του Αισχύλου, αλλά και έργα μοντέρνα ελληνικά και ξένα.
Το «Παράξενο Ιντερμέτζο» του Ο? Νηλ, «Τρεις Αδελφές» του Τσέχωφ, «Σαμπρίνα» του Σ. Ταίηλορ, «Άγουρο Φρούτο» του Βερνέϊγ, «Βασιλιάς Ανήλιαγος» του Πολέμη, «Βρυκόλακας» του Εφταλιώτη, «Μελτεμάκι» του Παντελή Χορν, «Ποπολάρος» του Ξενόπουλου.

Κανένας ακροατής σε ολόκληρη τη ζωή του δεν θα μπορούσε να παρακολουθήσει τόσες πολλές παραστάσεις. Τα έργα αυτά βέβαια παρουσιάζονταν ειδικά διασκευασμένα για το ραδιόφωνο με μεγάλες περικοπές. Με τον τρόπο αυτό μείωναν κατά πολύ τη διάρκειά τους ώστε ένα έργο να μην κρατάει περισσότερο από μία ώρα. Γιατί οι ειδικοί πίστευαν ότι κουραζόταν ο ακροατής. Κατόπιν τα θεατρικά έργα άρχισαν να μεταδίδονται αυτούσια και η διάρκειά τους ήταν δίωρη. Η μόνη πλέον ραδιοφωνική προσαρμογή ήταν να μετατραπούν τα οπτικά σημεία του έργου σε ακουστικά. Από σφυγμομετρήσεις που πραγματοποίησαν κατά καιρούς αποδείχθηκε ότι οι ακροατές δεν κουράζονταν από τη δίωρη μετάδοση αλλά αντίθετα έδειχναν μεγάλη προτίμηση.

Γιατί ραδιόφωνο;

Το ραδιόφωνο μας συντροφεύει εδώ και πολλά χρόνια, όταν ακόμη δεν είχαμε τηλεοράσεις κι άλλα μέσα επικοινωνίας, ψυχαγωγίας και πληροφόρησης. Μέσα στα χρόνια που πέρασαν, το ραδιόφωνο εξελίχθηκε όπως συμβαίνει με όλα τα πράγματα στον κόσμο. Η εξέλιξη είναι αναπόφευκτη, ενώ μένει να αποδειχθεί εάν αυτή η εξέλιξη έγινε για καλό ή για κακό. Στην σύγχρονη εποχή, το ραδιόφωνο φαίνεται να έχει χάσει την αρχική του αίγλη. Ωστόσο, υπάρχουν ακόμη πολλοί άνθρωποι που αγαπούν αυτό το μέσο και το προτιμούν σε αντίθεση με τα υπόλοιπα μέσα ενημέρωσης και ψυχαγωγίας.

Ποιος έχει δίκιο; Είναι άραγε το ραδιόφωνο μια ανάμνηση που θα πρέπει να μείνει στο παρελθόν ή μήπως έχει μετεξελιχθεί και αποτελεί κλασική επιλογή στις καρδιές όλων μας; Το σίγουρο είναι πως το ραδιόφωνο έχει πολλά πλεονεκτήματα, όπως και μειονεκτήματα, ως προς τη χρήση του. Ας δούμε, λοιπόν, ποια είναι αυτά τα πλεονεκτήματα. Αυτή η αναδρομή θα μας βοηθήσει να αποφανθούμε ως προς την αξία του ραδιοφώνου στο χρόνο.

Το ραδιόφωνο, όπως ακριβώς και η τηλεόραση, μας προσφέρει μια έγκαιρη και άμεση ενημέρωση για τα γεγονότα που λαμβάνουν χώρα σε όλο τον κόσμο. Παρόλα αυτά η ενημέρωση του ραδιοφώνου φαίνεται να είναι πιο σύντομη, σε αντίθεση με την τηλεόραση που έχουμε μια πιο παραστατική παρουσίαση, εμπλουτισμένη με βίντεο, εικόνες και ζωντανές συνδέσεις σε όλο το κόσμο με αποτέλεσμα ο τηλεθεατής να μπορεί να διαμορφώσει μια καλύτερη εικόνα γύρω από ένα συγκεκριμένο θέμα που προβάλλεται. Το διαδίκτυο, επίσης, προτιμάται από πολλούς, ιδιαίτερα από παιδιά νεαρής ηλικίας γιατί ,όπως ακριβώς η τηλεόραση, συνδυάζει μια ποικιλία επιλογών ενημέρωσης. Είναι γνωστό, όμως, πως η τηλεόραση πολλές φορές αποσκοπεί στον εντυπωσιασμό και στην υπερβολή με αποτέλεσμα πολλές φορές να οδηγεί σε παραπληροφόρηση προκειμένου να εξασφαλίσει υψηλά ποσοστά τηλεθέασης. Αξίζει όμως να αναφερθεί πως το ραδιόφωνο αλλά και η τηλεόραση λειτουργούν 24 ώρες το 24ωρο και υπάρχουν σε όλα τα νοικοκυριά, επομένως είναι ένα εύκολο μέσο όχι μόνο ενημέρωσης αλλά και ψυχαγωγίας.

Ένα από τα πλεονεκτήματα του ραδιοφώνου είναι δίχως αμφιβολία η προσοχή στην ουσία. Με άλλα λόγια, δεν υπάρχουν αντιπερισπασμοί και ο χρήστης μπορεί να απολαύσει τον ήχο στο ακέραιο. Δεν παρεμβάλλεται η εικόνα, η οποία ενδέχεται να αλλοιώσει τον χαρακτήρα της μουσικής και των ήχων. Κάτι τέτοιο χαίρει άκρας εκτίμησης από μεγάλο αριθμό ανθρώπων. Ακόμη, το ραδιόφωνο είναι βολικό και μπορεί να χρησιμοποιηθεί πρακτικά παντού. Είτε βρίσκεστε στο δρόμο και περπατάτε είτε είστε στο αυτοκίνητο, στο σπίτι ή τη δουλειά, το ραδιόφωνο αποτελεί μία εξαιρετική διέξοδο. Υπάρχουν αρκετές εφαρμογές για τα κινητά τηλέφωνα, όπως επίσης και ειδικές συσκευές που χαρίζουν υψηλή ποιότητα ακρόασης κάθε στιγμή.

Υπάρχουν φυσικά οι σύγχρονες μορφές ακρόασης που χρησιμοποιεί το ραδιόφωνο, όπως οι εκπομπές που μεταδίδονται διαδικτυακά. Κάτι τέτοιο είναι πολύ ευχάριστο, καθώς δίνει στο ραδιόφωνο τον ακαταμάχητο συνδυασμό του κλασικού με το μοντέρνο. Εάν κι εσείς λατρεύετε το ραδιόφωνο, τότε κάντε μια προσπάθεια να δοκιμάσετε το διαδίκτυο. Θα εκπλαγείτε από την ποιότητα και την συνέπεια, τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και την προσοχή στην κάθε λεπτομέρεια!

Ραδιόφωνο και Θέατρο

Στο κανονικό θέατρο ο θεατής χρησιμοποιεί δύο αισθήσεις, την ακοή και την όραση. Στο ραδιόφωνο όμως, έχουμε ένα ??αόρατο?? θέατρο, όπου ο θεατής αναγκάζεται να χρησιμοποιήσει όσο το δυνατόν πιο προσεκτικά την αίσθηση της ακοής. Επιπλέον, μπορεί η φαντασία του να διακυμαίνεται και να φαντάζεται αυτός όπως θέλει το έργο και τους ήρωες. Ο θεατής στο ραδιοφωνικό θέατρο είναι πιο ελεύθερος ενώ στο κανονικό θέατρο μπορεί να φανταστεί γεγονότα που είναι μόνο εκτός σκηνής. Έτσι, στο ραδιοφωνικό θέατρο η ακοή μεταμορφώνεται σε όραση, αφήνοντας τη φαντασία μας να παίξει το δικό της θέατρο με τα δικά της σκηνικά και τις δικές της φυσιογνωμίες. Εδώ δεν γίνεται μια προσπάθεια υποβιβασμού της αξίας του κανονικού θεάτρου, παρά μια μικρή προσπάθεια σύγκρισής του με τη ραδιοφωνική του εκδοχή, η οποία θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως παράγοντας εμπλουτισμού της θεατρικής τέχνης, καθώς και ως μια μεταλλαγή του θεατρικού θεάματος σε θεατρικό ακρόαμα.

Μαθητικό ραδιόφωνο

Το διαδικτυακό ραδιόφωνο με την επωνυμία ?European School Radio? είναι το Πρώτο Μαθητικό Ραδιόφωνο, το οποίο αποτελεί μια συλλογική προσπάθεια και ανήκει στους δημιουργούς του. Το European School Radio φιλοξενείται ως υπηρεσία ραδιοφώνου στην πλατφόρμα του Πανελλήνιου Σχολικού Δικτύου (ΠΣΔ) και ακούγεται μέσω της ειδικής πλατφόρμας η οποία δημιουργήθηκε για αυτό το σκοπό στις υπηρεσίες βίντεο (EDU TV). Έχει ανοιχτή συνεργασία με την Εκπαιδευτική Ραδιοτηλεόραση και το Τμήμα Πληροφορικής του ΑΤΕΙ Θεσσαλονίκης. Εντάσσεται σε μια ευρύτερη εκπαιδευτική φιλοσοφία η οποία θέλει το μαθητή να βλέπει το σχολείο ως χώρο δημιουργίας και έκφρασης.

Το Μαθητικό Διαδικτυακό Ραδιόφωνο έχει ώς σκοπό να προβάλλει τις ιδέες, τις δημιουργίες, τις ανησυχίες της μαθητικής κοινότητας και να τις επικοινωνεί με το σήμερα, δημιουργώντας ένα δίκτυο σχολείων και μαθητών/τριων, οι οποίοι θα επιτελούν την λειτουργία του διαδικτυακού μαθητικού ραδιοφώνου. Αποτελεί δίαυλο επικοινωνίας μεταξύ των μελών της σχολικής κοινότητας τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό συμβάλλοντας παράλληλα και στην Δικτύωση Σχολείου?Κοινωνίας.Είναι ανεξάρτητος και πολυσυλλεκτικός ραδιοσταθμός, έξω από φυλετικούς, θρησκευτικούς, κομματικούς και παραταξιακούς προσδιορισμούς. Έχει ψυχαγωγικό και εκπαιδευτικό χαρακτήρα. Στον ψυχαγωγικό τομέα θα περιλαμβάνονται μουσικές επιλογές από την ελληνική και ξένη μουσική σκηνή. Το εκπέμπον ραδιόφωνο είναι μη ενημερωτικό, με έντονα επιμορφωτικό χαρακτήρα, καθώς θα περιλαμβάνει εκπομπές με ποικίλη θεματολογία.

Όποιος ανοίγει τον Διαδικτυακό Τόπο του σταθμού ή ακούει τον σταθμό μας με κάποιο μέσο από το Διαδίκτυο, θα πρέπει να γίνεται σαφές ότι πρόκειται για ραδιοφωνικό σταθμό ? σχολική δράση, ο οποίος οργανώνεται από ομάδες μαθητών/τριων και εκπαιδευτικών και υλοποιείται αποκλειστικά από μαθητές μέσω της παραγωγής εκπομπών και απευθύνεται κυρίως σε μαθητές. Η εκπομπή του ραδιοφωνικού προγράμματός μας, εξυπηρετεί την κοινωνική αποστολή της ραδιοφωνίας, την πολιτιστική ανάπτυξη της χώρας και τους στόχους της σχολικής εκπαίδευσης, με σεβασμό στις αξίες του ανθρώπου.

Ο ραδιοφωνικός σταθμός, ως σχολική δράση, έχει μη κερδοσκοπικό χαρακτήρα. Η συμμετοχή κάθε μέλους της εκπαιδευτικής κοινότητας και ειδικά των μαθητών είναι ανοιχτή και αφορά τόσο σε δημόσια όσο και ιδιωτικά ιδρύματα/σχολεία, ελληνικά, ελληνόγλωσσα αλλά και ευρωπαϊκά.

Η επίσημη γλώσσα του σταθμού είναι τα ελληνικά και αγγλικά, προωθεί όμως την ιδέα της διαπολιτισμικότητας και πολυγλωσσικής συμμετοχής.

Ο ραδιοφωνικός σταθμός τηρεί τους κανόνες λειτουργίας που προβλέπονται στις ισχύουσες διατάξεις της νομοθεσίας και των κωδίκων δεοντολογίας του Ε.Σ.Ρ.

Είναι άκρως σημαντική η συνεισφορά του Μαθητικού ραδιοφώνου στην καλλιέργεια ενός συνόλου δεξιοτήτων και ικανοτήτων στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής διαδικασίας των μαθητών/τριών, όπως αυτές αποτυπώνονται στις έρευνες του Μαθητικού ραδιοφώνου, όπου υπογραμμίζεται εμφατικά:

-η βελτίωση των δεξιοτήτων προφορικού λόγου και παρουσίασης εργασιών μέσω της παραγωγής εκπομπών

-η δημιουργία κειμενικών ειδών με την αξιοποίηση των αρχών της δημιουργικής γραφής

-η εξοικείωση με διαδικτυακές υπηρεσίες, εργαλεία ηχογράφησης και λογισμικά ήχου

-η ανάπτυξη ικανοτήτων διαχείρισης χρόνου αλλά και υπευθυνότητας

-η καλλιέργεια κριτικής σκέψης σε όλα τα στάδια των ραδιοφωνικών εκπομπών

-η ανάπτυξη πνεύματος ομαδικότητας, η αξιοποίηση Μέσων επικοινωνίας και κοινωνικών δικτύων με στόχο τη συνεργατικότητα

-η κοινωνικοποίηση μέσω της συναναστροφής με συνομηλίκους για την επίτευξη των επιμέρους στόχων του σχολικού προγράμματος

-η βίωση συναισθημάτων ικανοποίησης και χαράς με την ολοκλήρωση του έργου τους.

Άλλωστε, γενικότερα, η αξία του ραδιοφώνου στην εκπαίδευση έχει τονιστεί ιδιαιτέρως από τους Γουλή και Γρόσδο (2007), διότι διαθέτει έναν μοναδικό συνδυασμό δύο διεργασιών: την παρουσίαση της άμεσης πραγματικότητας και ταυτόχρονα την αναγκαιότητα σύλληψης αυτής της πραγματικότητας από τη φαντασία, δύο διεργασίες που αυξάνουν την έφεση για μάθηση. Το ραδιόφωνο, ως μορφή έκφρασης, εγκολπώνει και χρησιμοποιεί ταυτόχρονα πολλούς και διαφορετικούς σημειωτικούς τρόπους επικοινωνίας, όπως τη λογοτεχνική αφήγηση, την ποίηση, το θέατρο, το προφορικό κείμενο -ζωντανοί ή σιωπηλοί διάλογοι, την εικόνα της φαντασίας, το χρώμα του ήχου, τη μουσική κ.ά., συμβάλλει στη διάδοση της πληροφορίας (ειδησεογραφικές- ενημερωτικές εκπομπές) και στην προώθηση της επιστημονικής γνώσης (εκπομπές γνώσεων). Οι διαφορετικοί αυτοί τρόποι ευθυγραμμίζονται ρητά με τα γνωστικά αντικείμενα/μαθήματα του σχολείου και συνεισφέρουν δομικά στον σχεδιασμό και στην υλοποίηση διαθεματικών και διεπιστημονικών προσεγγίσεων. Επιπρόσθετα, ο συνδυασμός των δύο διεργασιών -της άμεσης πραγματικότητας με τη φαντασία- «συντελεί στη δημιουργία ισχυρών κινήτρων μάθησης: από τη μία μας φέρνει σε επαφή με την πραγματικότητα (αυτή που δημιουργεί ή αυτή που υπάρχει), αλλά και την ίδια στιγμή μας ωθεί προς το υπερβατικό, το οποίο πρέπει να συλληφθεί από τη φαντασία».

Είπαν για το ραδιόφωνο?

– Το ραδιόφωνο είναι η διαπαιδαγώγηση του έξυπνου, ενώ η τηλεόραση του άμυαλου. -Steve Allen – Το ραδιόφωνο αγγίζει τους ανθρώπους σε ό,τι πιο ενδόψυχο έχουν. Πρόκειται για μια σχέση

“πρόσωπο με πρόσωπο”, έναν ολόκληρο κόσμο άρρητης επικοινωνίας ανάμεσα στον συγγραφέα-

εκφωνητή και τον ακροατή. Αυτή είναι η άμεση πλευρά του ραδιοφώνου. -Marshall McLuhan

– To ραδιόφωνο θα μπορούσε να είναι το καλύτερο δυνατό μέσο επικοινωνίας της δημόσιας ζωής,

ένα μεγάλο διαδίκτυο σωληνώσεων. -Bertolt Brecht

– Η τηλεόραση μάς αιχμαλώτισε αλλά το ραδιόφωνο μάς μάγεψε. – Μάνος Χατζιδάκις

Αντί Επιλόγου ?

Όταν ο άνθρωπος ανταποκρίνεται δημιουργικά στις μεγάλες απαιτήσεις του πολιτισμού σημαίνει ότι προοδεύει. Ένα από τα μεγαλύτερα αποτελέσματα προόδου κατά τα νεότερα χρόνια είναι αναμφίβολα και η Ραδιοφωνία. Μέσο επικοινωνίας και μετάδοσης που προωθεί τη διάδοση και την απλοποίηση των ιδεών που καθορίζουν τον τρόπο ζωής και σκέψης, που δημιουργεί ο άνθρωπος. Και συντελεί στην ποικιλόμορφη ενημέρωση, την μετάδοση πλήθους γνώσεων, την καλλιτεχνική ψυχαγωγία.